Friedrich Bauer

Das Gießinstrument des Schriftgießers. Ein Beitrag zur Geschichte der Schriftgießerei

Miejsce wydania: Hamburg-München, wydawca: Genzsch & Heyse, rok wydania: 1922, wymiary: 215×286 mm, stron: 44, oprawa: w półpłótno, uwagi: egzemlarz numer 154, na wyklejce nalepka i zapiski antykwaryczne.

Historyczne studium na temat aparatu do ręcznego odlewania czcionek, a więc urządzenia stanowiącego jeden z kluczowych elementów linii technologicznej, tworzącej tzw. wynalazek druku Johannesa Gutenberga. Aparatów giserskich używano w produkcji czcionek do XIX wieku, kiedy to ręczne urządzenie zostało zastąpione przez maszynę. Najstarszy zachowany aparat jest ozdobą kolekcji Muzeum Plantina-Moretusów w Antwerpii i pochodzi z ostatniego ćwierćwiecza XVI wieku.

Bauerowi udało się zebrać kilkanaście historycznych ilustracji, dokumentujących pracę giserów oraz samego aparatu odlewniczego. Jest wśród nich rycina z 1683 roku, przedstawiająca instrument Josepha Moxona, angielskiego drukarza map i ksiąg matematycznych, gisera, twórcy pierwszego systemu miar typograficznych, a jednocześnie uczonego leksykografa. Są też ilustracje z Encyklopedii (1751/1772) Denisa Diderota i Jeana d’Alemberta, pokazujące rozebrany na części aparat, jakim posługiwał się słynny paryski odlewacz czcionek Pierre Simon Fournier, autor Manuel typographique (1764, 1768), dwutomowego wzornika i podręcznika giserstwa.

Friedrich Bauer, który tą książką przedstawił się jako historyk, był projektantem czcionek. Pracował głównie dla dwóch hamburskich giserni: Trennert & Sohn (Altona) oraz Genzsch & Heyse. Das Gießinstrument des Schriftgießers złożył własnym krojem pisma – Germanische Antiqua – odlanym po raz pierwszy w 1912 roku w Hamburgu. Pracę wydrukowano starannie w domowej drukarni Schriftgießerei Genzsch & Heyse AG, w nakładzie 500 numerowanych egzemplarzy. Książka jest dzisiaj dużą rzadkością.

Andrzej Tomaszewski

[Szelest kart]