Fonty wariacyjne

Font wariacyjny to pojedynczy plik, który może zawierać definicje wielu odmian kroju pisma i pozwala na płynne dostosowywanie wyglądu.

Oś projektowa

Oś projektowa (ang. design axis) reprezentuje parametr, który można modyfikować. W foncie wariacyjnym można zdefiniować różną liczbę osi. Oto najczęściej wykorzystywane:

Grubość (ang. weight, nazwa wght). Pozwala na zmianę grubości kresek znaków. Według specyfikacji OpenType wartości powinny się mieścić w zakresie od 1 do 1000, a wartość 400 powinna odpowiadać odmianie zwykłej (ang. normal). Organizacja W3C definuje następujące nazwy dla poszczególnych wartości: 100 Thin, 200 Extra Light (Ultra Light), 300 Light, 400 Normal, 500 Medium, 600 Semi Bold (Demi Bold), 700 Bold, 800 Extra Bold (Ultra Bold), 900 Black (Heavy). Dom typograficzny Bigelow & Holmes proponuje następujące nazwy dla poszczególnych wartości: 100 UltraThin, 150 ExtraThin, 200 Thin, 250 ExtraLite, 300 Lite, 350 Book, 375 Text, 400 Normal, 425 Thick, 450 ExtraThick, 500 Dark, 550 ExtraDark, 600 Bold, 650 ExtraBold, 700 UltraBold, 800 Black, 900 ExtraBlack, 999 UltraBlack.

Fonty wariacyjne: grubość — Oś grubości: skala od 10 do 1000, skok o 10 (Input Sans)

Szerokość (ang. width, nazwa wdth). Pozwala na zmianę szerokości znaków. Według specyfikacji OpenType wartość 100 powinna odpowiadać odmianie normalnej (ang. normal). Organizacja W3C definuje następujące nazwy poszczególnych wartości, ale podaje je w procentach: 50% ultra-condensed, 62.5% extra-condensed, 75% condensed, 87.5% semi-condensed, 100% normal, 112.5% semi-expanded, 125% expanded, 150% extra-expanded, 200% ultra-expanded.

Fonty wariacyjne: szerokość — Oś szerokości: skala od 75 do 125, skok o 1 (Venn)

Pochylenie (ang. slant, nazwa slnt). Pozwala na płynne pochylanie znaków. Wartości mogą być interpretowane jako kąt nachylenia w stopniach liczony od tego, co projektant uważa odmianę prostą dla danego kroju pisma.

Fonty wariacyjne: pochylenie — Oś pochylenia: skala od 0 do 8, skok o 1 (Input Sans)

Kursywność (ang. italic, nazwa ital): W większości implemetacji pozwala na przełączenie między antykwą a italiką. Wartość 0 może być intepretowana jako antykwa, a wartość 1 jako italika.

Fonty wariacyjne: kursywność — Oś kursywności: wartości 0 / 1 (Brygada 1918)

Wielkość optyczna (ang. optical size, nazwa opsz). Umożliwia dostosowanie do różnych rozmiarów wyświetlania / drukowania, optymalizując czytelność. Wartości mogą być interpretowane jako stopień pisma w punktach typograficznych w systemie PostScript (1/72 cala).

Fonty wariacyjne: wielkość optyczna — Oś wielkości optycznej: skala od 10 do 72, skok o 1 (Amstelvar)

Wysokość x (ang. x-height, nazwa xhgt). Pozwala na zmianę wysokości minuskuł w stosunku do wysokości majuskuł.

Fonty wariacyjne: wysokość x — Oś wysokości x: skala od 360 do 570, skok 10 (Dunbar)

Instancja

Instancja (ang. instance) to konkretna wygenerowana odmiana fontu wariacyjnego.

Implementacje

Oś kursywności nie musi mieć wartości dwustanowych (jedynie przełączać na italikę), może zawierać kilka stanów pośrenich. W połączeniu z osią pochylenia daje to dużą elastyczność, trudno osiągalną poza technologią fontów wariacyjnych.

Fonty wariacyjne: elastyczność — Jednoczesne zmiany osi kursywności i pochylenia (Roslindale Italic)

Jak używać

Aktualna lista przeglądarek internetowych, systemów operacyjnych i aplikacji potrafiących używać technologii fontów wariacyjnych znajduje się tutaj.

[wersja 2024-04-21]