Lawrence Kushner

Księga liter. Mistyczny alef-bet

Miejsce wydania: Kraków – Budapeszt, wydawca: Wydawnictwo Austeria, rok wydania: 2010, wymiary: 148×210 mm, stron: 96, oprawa: okładka twarda papierowa.

Karty odwracają się z lewej na prawą stronę, grzbiet oprawy znajduje się po prawej stronie liczka okładki. Jest tak, jak ma być w żydowskiej książce.

Księga liter to polskie wydanie znanego The Book of Letters z 1975 roku pióra Kushnera, rabina synagogi w San Francisco i wykładowcy w Berkeley. Książkę można czytać jako podręcznik hebrajskiej kaligrafii, ale też jako kabalistyczną rozprawę o tradycji i chasydzkim folklorze. Formą typograficzną nawiązuje do wydań talmudu i midraszy, a graficznie opracował ją Jakub Kowalski. Ukazała się w Wydawnictwie Austeria w Krakowie, które ma siedzibę na Kazimierzu przy ulicy Szerokiej w zabytkowym budynku Klezmer-Hois.

Wydawnictwu Austeria i krakowskim przyjaciołom zawdzięczam jedne z najpiękniejszych chwil w mojej zawodowej karierze. A było tak. W 2008 roku miały miejsce krakowskie Rekolekcje AKT, czyli KrakTypo. Zajęcia Akademickiego Kursu Typografii (AKT) pod kierownictwem »ojca dyrektora« Roberta Chwałowskiego odbywały się na warszawskim Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego od 2004 roku. Z biegiem lat urosła liczba absolwentów, którzy mieli chęć kontynuowania spotkań, i tak narodziło się KrakTypo, zorganizowane przez osoby związane z kursem w różnych rocznikach, tak uczniowie, jak i nauczyciele. W programie były seminaria, wykłady, warsztaty oraz spotkania integracyjne w klimatycznym klubie Alchemia i innych miejscach na Kazimierzu. Imprezę organizowano dwukrotnie: w 2008 i 2009 roku.

Jedną z atrakcji pierwszego KrakTypo była wystawa moich projektów pod nazwą Typografia książkowa. Andrzej Tomaszewski. Komisarzowała wystawie Małgo Dubowiak, a w instalowaniu ekspozycji pomagali jej: Jacek Kmiecik, Jakub Kowalski, dwaj Łukasze – Dąbrowski i Dziedzic oraz Magdalena Majkowska-Tracz. Wystawa znalazła lokum w XVI-wiecznej piwnicy Klezmer-Hois, gdzie do II wojny światowej mieściła się jedna z najstarszych krakowskich mykw. Eksponowane prace typograficzne nie dotyczyły żydowskich publikacji, jednak znalazł się tam silny akcent związany z żydowską kulturą. Gdy dowiedziałem się o miejscu wystawy, przygotowałem plansze ze swoimi projektami dwóch książek, które ukazały się w 2004 roku dzięki arcyżmudnej pracy Wydawnictwa Krupski i S-ka, poprzedzonej redagowaniem dwóch polskich tomów Bram Nieba (Bożnice drewniane..., Bożnice murowane...). Były to projekty graficzne monumentalnych edycji dzieł Marii i Kazimierza Piechotków – Heaven’s Gates. Wooden Synagogues in the Territories of the Former Polish-Lithuanian Commonwealth oraz księga Oppidum Judaeorum. Żydzi w przestrzeni miejskiej dawnej Rzeczypospolitej, z których wydania Janusz Krupski był bardzo dumny.

Wystawę przy tłumie gości otworzył Adam Wodnicki, translator francuskiej literatury, profesor krakowskiej ASP, były dziekan i prorektor tej uczelni oraz szef Wydawnictwa Austeria. W najśmielszych oczekiwaniach nie wyobrażałem sobie tak zaszczytnej inauguracji. Podczas wernisażu spotkała mnie jeszcze jedna stuprocentowa niespodzianka. Ewa i Jacek Kmiecikowie oraz Małgosia Dubowiak zademonstrowali przygotowaną przez siebie gotową stronę internetową andrzejtomaszewski.pl [WaybackMachine, dostęp 1.02.2016], która zamieszkała na serwerze Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

Byłem do głębi wzruszony.

Andrzej Tomaszewski

[Szelest wtóry]