O ilustracji
Miejsce wydania: Kraków, wydawca: Wydawnictwo M[ieczysław] Kot, rok wydania: 1950, wymiary: 176×254 mm, stron: 176, oprawa: broszurowa, uwagi: okładka zniszczona.
W tym miejscu powinien być opis wspólny dla wszystkich moich książek Banacha. Tych posiadanych i tych, które bibliomani-złoczyńcy wynieśli mi z domu, np. Erotyzm po polsku, opracowany graficznie przez Macieja Urbańca, albo Granice sztuki.
Książka O ilustracji wydana surowo, drukowana dwubarwnie na pożółkłym już dzisiaj papierze, z nieobciętym blokiem książki, jest pełna uroku za sprawą Adama Młodzianowskiego, który zadbał o jej formę. Powstała pod auspicjami Towarzystwa Miłośników Książki, więc dla krakowskich bibliofilów wyłączono ze sprzedażnego nakładu dwadzieścia pięć numerowanych egzemlparzy. Mój egzemplarz jest normalny, nienumerowany, z oberwanym grzbietem. Ale tego grzbietu nie wyrzuciłem i służy jako zakładka.
Andrzej Banach (1910–1990), krakowski znawca, krytyk i kolekcjoner sztuki, był płodnym publicystą i napisał około trzydziestu książek, niektóre razem z żoną Ellą. Jego zajmująca eseistyka, pisana z dowcipem i znawstwem, wywoływała niegdyś entuzjazm i wykupywana była na pniu. Jarosław Iwaszkiewicz zanotował: Straciłem wczoraj cały wieczór, nie napisałem ani linijki, nie przeczytałem ani stroniczki – ani nutki nie posłuchałem: wszystko przez małą książeczkę Andrzeja Banacha. Ale były też recenzje zawodowych wybrzydzaczy, np. w literackim miesięczniku „Twórczość”: tekst Banacha, ani filozoficzny, ani naukowy, nie wykracza poza banalny komentarz. No cóż, można i tak. Jednak jedno jest pewne: gdyby nie było Elli i Andrzeja Banachów, nie byłoby Nikifora – pisał Juliusz Kydryński. Takie toczono polemiki w prasie, czytelnicy w księgarniach głosowali nogami i portfelami, a ja dzisiaj od czasu do czasu otwieram sobie jedną z jego książek i bez znudzenia czytam po raz n-ty.
Oto książki Andrzeja Banacha, które jeszcze stoją na mojej półce:
- Warszawa Cieślewskiego Syna. Warszawa 1962, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe. [113×172 mm, 272 s., oprawa w płótno, obwoluta]
- Pismo i obraz. Kraków 1966, Wydawnictwo Literackie. [113×172 mm, 264 s., oprawa w płótno, obwoluta]
- O kiczu. Kraków 1968, Wydawnictwo Literackie. [170×243 mm, 356 s., oprawa w płótno, obwoluta]
- O polskiej sztuce fantastycznej. Kraków 1968, Wydawnictwo Literackie. [113×172 mm, 344 s., oprawa w płótno, obwoluta]
- Nauka pisania. Kraków 1971, Wydawnictwo Literackie. [113×172 mm, 366 s., oprawa w płótno, obwoluta]
Andrzej Tomaszewski
[Szelest kart]
