Kazimierz Piekarski

Pierwsza drukarnia Florjana Unglera. Chronologia druków i zasobu typograficznego

Miejsce wydania: Kraków, wydawca: Drukarnia W. L. Anczyca i Spółki, rok wydania: 1926, wymiary: 234×303 mm, stron: 112, oprawa: indywidualna oprawa w płótno obejmująca oryginalną oprawę broszurową, uwagi: na ostatniej stronie notatka antykwaryczna.

Kazimierz Piekarski, znawca książki XV i XVI wieku, był propagatorem tzw. metody typograficznej stosowanej w badaniu starodruków. Narzędzie badań przedstawił doskonale Henryk Bułhak w artykule Metoda typograficzna w badaniach nad dawną ksiażką. Uwagi i refleksje, zamieszczonym w »Biuletynie Poligraficznym« (nr 2/1977). Książka jest rezultatem właśnie takich analiz, o czym autor pisze: »Ograniczam się więc właściwie do zestawienia zasobu pism, inicjałów i drzeworytów pierwszej oficyny Unglera, a na podstawie ich drobiazgowego rozbioru układam chronologiczny poczet druków z lat 1510–1516«.

Rozprawa Piekarskiego jest wysoko ceniona przez polskich bibliologów. Otwiera bowiem nowy rozdział w badaniach starych druków, a zarówno procedury badawcze, jak i sposób opisu historycznej oficyny drukarsko-wydawniczej zostaną po wojnie przejęte od Piekarskiego przez Alodię Kawecką-Gryczową w jej monumentalnych wydawnictwach: Drukarze dawnej Polski oraz Polonia typographica saeculi sedecimi.

Publikację autor i drukarnia dedykowali II Zjazdowi Bibliofilów Polskich, który odbył się w Warszawie w 1926 roku. Mój egzemplarz nosi numer 267 i zanim trafił do antykwariatu należał do jednego z krakowskich bibliofilów. Druk jest piękny i wieńczy go kolofon, którego treść warto przytoczyć ku rozwadze dzisiejszych wydawców ukrywających w swoich wydaniach nazwę drukarni oraz liczbę nakładu, zasłaniając się opacznie pojętą »tajemnicą handlową«, jak to ma miejsce np. we wrocławskiej Encyklopedii książki (2017).

»Druk niniejszy wytłoczono nakładem Drukarni W. L. Anczyca i Spółki w Krakowie, pod kierownictwem Ferdynanda Pieradzkiego. Składał Stanisław Obłutowicz, tłoczył Wincenty Robak. Klisze wykonano z zakładzie S. Welanyka w Krakowie kosztem Marji z Horodyskich Piekarskiej. – Odbito 380 egzemplarzy, z których nr. 1–150 przeznaczono dla uczestników Drugiego Zjazdu Bibliofilów Polskich, nr. 151–270 dla członków Towarzystwa Miłośników Książki w Krakowie, nr. 271–300 wręczono Autorowi, nr. 301–330 zatrzymał nakładca, zaś nr. 331–380 oddano na sprzedaż w «Bibliofilu Polskim» antykwariacie Towarzystwa Miłośników Książki w Krakowie, przy Rynku Głównym w kamienicy Kromerowej naprzeciw Ratusza«.

Piekarski od 1930 roku był kawalerem Orderu Białego Kruka ze wstęgą inkunabułu. Order nadawany za zasługi na polu bibliologii i bibliofilii nosi się lewym boku, z kokardą i wstęgą przez pierś. Na wstędze wyhaftowana jest kołyska (łac. incunabula – kołyska, powijaki).

Andrzej Tomaszewski

[Szelest wtóry]